Thiết kế sân vườn trường học đang ngày càng được nhiều đơn vị giáo dục quan tâm bởi những giá trị to lớn. Cùng Mein Garten tìm hiểu một số mô hình thiết kế sân vườn trường học đang được quan tâm và ứng dụng nhiều nhất hiện nay.
Lợi ích của việc thiết kế sân vườn trường học
Thiết kế sân vườn trường học mang đến những tác động tích cực về mặt giáo dục, sức khỏe và phát triển kỹ năng sống.
Tăng cường kết nối với thiên nhiên
Sân vườn xanh mát trong khuôn viên trường là cách đơn giản để học sinh được gần gũi hơn với thiên nhiên. Môi trường thiên nhiên giúp học sinh cảm thấy thư giãn, giảm căng thẳng. Theo một số nghiên cứu, cây xanh có khả năng làm tăng sự tập trung của học sinh.
Hỗ trợ học tập và giáo dục trải nghiệm
Thiết kế sân vườn trường học tạo môi trường học tập ngoài trời cho học sinh. Giáo viên có thể tổ chức các tiết học sinh học ngoài trời. Thay vì chỉ học về cây cối và sinh vật qua sách vở, học sinh có thể tận mắt quan sát sự thay đổi của tự nhiên. Việc học tập thông qua trải nghiệm thực tế sẽ giúp kiến thức trở nên sống động. Thiên nhiên cũng kích thích sự sáng tạo của học sinh, giúp bài học dễ nhớ hơn.
Cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần
Cây xanh cung cấp oxi và bóng mát, làm giảm nhiệt độ thông qua quá trình quang hợp, tạo môi trường học tập dễ chịu. Không gian ngoài trời mát mẻ kích thích học sinh có xu hướng vui chơi ngoài trời và vận động nhiều hơn. Vận động ở không gian ngoài trời sẽ cải thiện thể chất, giảm nguy cơ béo phì và tăng cường hệ miễn dịch.
Tăng tính thẩm mỹ và bản sắc của nhà trường
Không gian xanh được chăm chút kỹ lưỡng sẽ nâng tầm hình ảnh của nhà trường trong mắt phụ huynh. Thiết kế sân vườn trường học làm tăng tính thẩm mỹ, thể hiện rõ ràng thương hiệu trường học, giá trị và triết lý giáo dục của nhà trường.
Các nguyên tắc quan trọng khi thiết kế sân vườn trường học
Thiết kế sân vườn trường học tạo ra không gian học tập, giao lưu, nâng cao phát triển và trải nghiệm của học sinh. Việc thiết kế sân vườn cần tuân thủ một số nguyên tắc cốt lõi để đảm bảo tính thẩm mỹ và công năng.
Tính an toàn
Thiết kế sân vườn cho môi trường học đường, đặc biệt là các cấp học nhỏ, yếu tố an toàn cần đặt lên hàng đầu. Lối đi cần phải lát gạch chống trơn trượt, thiết kế ít các góc cạnh sắc nhọn thân thiện và không gây nguy cơ tổn thương. Các khu vực vui chơi cần được thiết kế đủ an toàn, hồ nước cần bố trí rào chắn hoặc kiểm soát tiếp cận để giảm thiểu rủi ro tai nạn.
Phù hợp độ tuổi và mục tiêu giáo dục
Độ tuổi học sinh có nhu cầu và cách tiếp cận không gian khác nhau. Trẻ mầm non cần sân vườn có màu sắc tươi sáng, đồ chơi đơn giản và vật liệu mềm mại. Thiết kế sân vườn cần gắn liền với chương trình học và mục tiêu phát triển kỹ năng, đảm bảo tính linh hoạt để tổ chức nhiều loại hình hoạt động giáo dục khác nhau.
Tính kết nối
Thiết kế sân vườn trường học cần hòa nhập vào tổng thể kiến trúc và luồng di chuyển của trường học. Lối đi giữa những khu vực chức năng nên được kết nối hợp lý, tạo điều kiện cho học sinh và giáo viên dễ dàng tiếp cận. Thiết kế sân vườn trường học cũng nên mang tính mở để tạo cảm giác chào đón, thân thiện.
Tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên và thông gió
Thiết kế sân vườn trương học lý tưởng là cần được bố trí ở vị trí nhận đủ ánh sáng mặt trời vào buổi sáng và có bóng râm khi nắng gắt. Việc tận dụng nắng – gió tự nhiên không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn tạo cảm giác thoáng đãng, dễ chịu cho cả học sinh và giáo viên.
Tiêu chí đánh giá một thiết kế sân vườn trường học hiệu quả
Thiết kế sân vườn trường học phải được bố trí hiệu quả. Thiết kế sân vườn cần góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, vận hành bền vững và dễ sử dụng trong thực tế. Cùng Mein Garten tìm hiểu một số tiêu chí đánh giá thiết kế sân vườn trường học hiệu quả.
Có yếu tố giáo dục lồng ghép trong không gian
Thiết kế sân vườn trường học hiệu quả không đơn thuần là khu vực trồng cây xanh, mà cần được khai thác để hỗ trợ chương trình giảng dạy. Các yếu tố giáo dục phải được tích hợp khéo léo vào không gian, dạy cho học sinh kỹ năng sống và quan sát trực tiếp những kiến thức sinh học trong sách vở.
Cây xanh phát triển tốt, ít phải thay thế
Thiết kế sân vườn trường học cần đảm bảo tính bền vững chất lượng. Tình trạng sinh trưởng của cây trồng là một tiêu chí quan trọng để đánh giá hiệu quả sân vườn. Thiết kế tốt là khi các loại cây được chọn phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu. Việc bố trí cây theo tầng bậc để tạo khí hậu tốt và tươi mát.
Chi phí bảo trì hợp lý và bền vững theo thời gian
Thiết kế sân vườn trường học phải được duy trì liên tục, tuy nhiên ngân sách và nhân lực tại nhiều trường có giới hạn. Thiết kế cần được đánh giá cao nếu đi kèm với giải pháp vận hành đơn giản, tiết kiệm chi phí bảo trì và dễ phân công.
Phân khu chức năng rõ ràng, dễ sử dụng
Một thiết kế hiệu quả cần đảm bảo phân khu chức năng hợp lý. Cây xanh, khu vui chơi, ghế nghỉ… nên được bố trí logic, giúp giáo viên và học sinh dễ dàng tiếp cận và di chuyển. Việc phân tách không gian phải vừa đủ rõ để dễ quản lý, vừa mềm mại để tạo cảm giác gắn kết.
Tính thẩm mỹ và thể hiện bản sắc môi trường
Thiết kế sân vườn trường học cũng nên thể hiện tính thẩm mỹ hài hòa với kiến trúc tổng thể. Thiết kế sân vườn trường học cần tạo được dấu ấn riêng biệt, thể hiện hình ảnh thương hiệu và những giá trị giáo dục nhà trường đang theo đuổi.
Một số mô hình thiết kế sân vườn trường học phổ biến hiện nay
Các mô hình thiết kế sân vườn đã trở nên đa dạng, sáng tạo và mang tính ứng dụng cao, đáp ứng nhiều mục tiêu học tập, vận động và phát triển toàn diện cho học sinh.Cùng tham khảo một số thiết kế sân vườn trường học phù hợp cho giáo viên và học sinh.
Sân vườn tích hợp hoạt động thể chất
Thiết kế sân vườn trường học kết hợp không gian xanh với các khu chức năng phục vụ vận động và rèn luyện thể lực cho học sinh. Thiết kế hướng đến việc kích thích học sinh vận động trong giờ ra chơi hoặc tạo môi trường học tập cho các tiết học thể chất. Sân vườn tích hợp hoạt động thể chất bố trí dụng cụ thể chất: cột đu xà, thiết bị đi bộ trên không, cầu trượt trẻ em… để khuyến khích học sinh hoạt động thể chất.
Sân vườn học tập ngoài trời
Đây là mô hình được nhiều trường học hiện đại theo đuổi vì kết hợp được yếu tố thiên nhiên với việc giảng dạy thực tiễn. Sân vườn học tập ngoài trời thường bàn học gỗ, băng ghế đá ngoài trời… Không gian này còn tạo điều kiện cho học sinh thực hành và khám phá qua trải nghiệm thực tế. Mô hình đặc biệt phù hợp với phương pháp dạy học tích cực, giáo dục STEM, hoặc giáo dục môi trường.
Sân vườn trên mái
Với những trường học ở khu vực đô thị, nơi quỹ đất hạn chế, mô hình sân vườn trên mái là một giải pháp sáng tạo và hiệu quả. Không gian trên mái được cải tạo thành khu trồng cây với ghế ngồi, lối đi. Thiết kế sân vườn trường học trên mái còn giúp cách nhiệt cho tòa nhà, giảm bức xạ nhiệt đô thị, đồng thời là nơi lý tưởng cho các hoạt động thực hành sinh học.
Sân vườn kết hợp yếu tố nghệ thuật
không gian nhỏ trong sân trường có thể được thiết kế thành vườn nghệ thuật ngoài trời, nơi trưng bày tác phẩm học sinh, tổ chức lớp học vẽ. Vật liệu như tường gạch thô để vẽ tranh tường, ghế đá đầy màu sắc để kích thích sự sáng tạo của học sinh. Đây là mô hình phù hợp với các trường có định hướng giáo dục nghệ thuật.
